Τριετίες: Πώς θα δοθούν – Ποιους αφορά
Τρία επίπεδα συμβάσεων ξεκλειδώνουν τις τριετίες από 1η/1/2024 και φέρνουν αυξήσεις έως και 1.092 ευρώ στους μισθούς εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
Οι αυξήσεις θα είναι πολλών ταχυτήτων και ανάλογες με το αν οι εργαζόμενοι λαμβάνουν ή όχι το επίδομα λόγω προϋπηρεσίας που είχε “παγώσει” στις 14/2/2012, με μνημονιακή ρήτρα. Η ρήτρα αυτή προέβλεπε ότι η καταβολή των επιδομάτων προϋπηρεσίας αναστέλλεται μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από 10%. Η κυβέρνηση ήρε την απαγόρευση και νομοθέτησε την επαναφορά των τριετιών από 1η/1/2024, με την ανεργία οριακά πάνω από 10%.
Το ξεπάγωμα σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα ξαναπάρουν το επίδομα που είχε ανασταλεί τον Φεβρουάριο του 2012 με την προϋπηρεσία που είχαν έως τότε. Το διάστημα της προϋπηρεσίας τους για τα έτη 2012-2023 δεν θα υπολογιστεί και δεν θα προσαυξήσει τις αποδοχές τους.
Με το ξεπάγωμα των τριετιών αλλάζει το τοπίο στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα έως και το 2027, καθώς κάθε χρόνο οι εργαζόμενοι θα συμπληρώνουν την απαιτούμενη προϋπηρεσία που θα δίνει και την προσαύξηση. Για παράδειγμα, εργαζόμενος με 5 χρόνια και 6 μήνες προϋπηρεσία έως το 2012 έχει ήδη μία τριετία και τον Ιούνιο του 2024 συμπληρώνει τη δεύτερη. Εργαζόμενος με 1 χρόνο εργασίας έως το 2012 συμπληρώνει τριετία το 2025 κ.ο.κ.
Η ανεργία θα παίζει ρόλο και στο νέο καθεστώς, καθώς, αν το 2027 είναι πάνω από 10%, τότε οι προσαυξήσεις θα παγώσουν εκ νέου.
Πώς, όμως, θα ξέρουν οι εργαζόμενοι αν δικαιούνται προσαύξηση μισθού και τι θα πρέπει να κάνουν τα λογιστήρια των επιχειρήσεων για να είναι συνεπείς με το γράμμα του νόμου; Η απάντηση έρχεται μέσα από τις ίδιες τις συμβάσεις που έχουν οι εργαζόμενοι. Όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας στο “Κ”, την 1η/1/2024 κάθε επιχείρηση θα πρέπει να δει με τι σύμβαση απασχολεί τους εργαζομένους της και αναλόγως να δει αν δικαιούνται τριετίες ή όχι.
Ο έλεγχος θα γίνει σε τρία επίπεδα συμβάσεων: τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, όπως είναι οι κλαδικές ή και οι επιχειρησιακές, τις ατομικές συμβάσεις και τις συμβάσεις που έχουν ως πάτωμα αμοιβής τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό των 780 ευρώ. Εργαζόμενος που υπάγεται σε επιχειρησιακή σύμβαση που προβλέπει επίδομα προϋπηρεσίας, αλλά δεν το έπαιρνε επειδή είχε παγώσει το 2012, θα το ξανακερδίσει με βάση ό,τι προβλέπει η σύμβασή του από 1η/1/2024. Το ίδιο ισχύει για εργαζόμενους με κλαδική σύμβαση, υπό την προϋπόθεση ότι είναι ενεργή και δεν έληξε.
Εργαζόμενος που έως το 2012 έπαιρνε επίδομα προϋπηρεσίας με κλαδική σύμβαση, που έληξε, όμως, στα επόμενα έτη, και σήμερα αμείβεται με βάση τον κατώτατο μισθό, θα έχει από 1η/1/2024 το επίδομα που αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό με βάση την προϋπηρεσία έως το 2012.
Εργαζόμενος που το 2024 θα τον βρει να αμείβεται με ατομική σύμβαση θα πάρει προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας μόνον αν οι αποδοχές του είναι χαμηλότερες από αυτές που θα είχε αν έπαιρνε τον βασικό μισθό με τριετίες.
Το ξεπάγωμα θα γίνει με βάση την προϋπηρεσία έως το 2012, αλλά και με βάση τη σύμβαση που έχουν οι εργαζόμενο κατά την 1η/1/204 ως εξής:
1. Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου που είχε προσληφθεί πριν από τη 14η/2/2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η/2/2012, οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά την 1η/1/2024. Αν η σύμβαση προβλέπει τριετίες, ή διετίες ή πενταετίες, και έχουν παγώσει, αυτές θα ξεπαγώσουν αυτόματα την 1η/1/2024.
2. Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου που προσλήφθηκε μετά τη 14η/2/2012 ξεκινά να συμπληρώνεται μετά την 1η/1/2024. Για αυτούς τους εργαζόμενους η πρώτη τριετία θα συμπληρωθεί το 2027.
3. Για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η/2/2012 και μετά την 1η/1/2024. Για τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό και σύμβαση εξαρτημένης εργασίας η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται σε 10% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω (3 τριετίες) και για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο η προσαύξηση είναι 5% για κάθε τριετία και συνολικά 30% για 18 χρόνια (6 τριετίες).
Οι μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και θα συμπληρώσουν τριετία εντός του 2024 θα επωφεληθούν με ετήσια αύξηση έως 1.092 ευρώ.
Οι εργαζόμενοι που θα συμπληρώσουν τριετία στα έτη 2025, 2026 και 2027 θα κερδίσουν σε ετήσια βάση έως και 3.794 ευρώ, καθώς οι προσαυξήσεις των τριετιών θα “κουμπώσουν” επάνω σε μεγαλύτερο κατώτατο μισθό από τον σημερινό, λόγω των αυξήσεων που θα δοθούν στα επόμενα έτη.
